Những ca khúc của ông gợi cho người nghe sự đồng cảm, với những người dân quê trải “bao cay đắng ngọt bùi khi đào sông đắp đập/ Khi xẻ núi đắp đường, mồ hôi hòa máu thắm”, với cánh đồng quê yên ả “tiếng cuốc giục chiều rơi mê mải/ nghe bước chân cò làm vỡ ánh hoàng hôn”. Mới đây, nhà thơ, nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh vừa ra mắt album Tình đất phù sa với 8 MV, tiếp tục kể câu chuyện về nơi chốn, những vùng đất ông đi qua, những tấm lòng người dân quê nặng nghĩa tình mà ông đã gặp.
|
Album Tình đất phù sa gồm 8MV: Tình đất phù sa; Tình ta Hà Tĩnh; Biển trời quê hương; Sóng yêu; Lạc hồn quê; Khúc nhạc xuân; Bài ca môi trường; Chưa thể đặt tên, tuyển tập những bài hát thể hiện tình yêu quê hương đất nước, từ trong quá khứ vất vả, đau thương nay đang từng ngày vươn lên, đổi mới. Lời ca dung dị, hào sảng, những sáng tác trong album đưa người nghe lắng mình trong những vùng đất màu mỡ, những miền quê đầy hoa thơm, quả ngọt với con người không ngại gian khó, giàu tình thương yêu. Tính đến nay, ngoài 3 tập thơ do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành, Ngọc Lê Ninh còn là tác giả của hơn 40 ca khúc, trong đó có nhiều sáng tác được phổ nhạc từ thơ của chính mình.
Giỏ quà tặng
Nhà thơ, nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh cho biết album Tình đất phù sa viết về các tỉnh, thành phố ở nước ta sau sáp nhập, trong đó kể câu chuyện nơi chốn như Hà Nội, Hưng Yên, Hải Phòng… những vùng đất được bồi đắp bởi phù sa sông Hồng, sông Cầu, sông Đuống… Từ bài thơ Tình đất phù sa tác giả đã phổ nhạc thành ca khúc cùng tên và lấy đó làm tên của album. Trong đó ca khúc Tình đất phù sa gợi nhắc người nghe những đặc sản nhãn lồng, hạt sen, cơm gà, canh rau muống, cà dầm tương, với mối tình công chúa Tiên Dung-Chử Đồng Tử… với lòng biết ơn những người đi trước xây đắp quê hương đẹp giàu. Có lẽ, những chuyến đi dài gắn liền với mọi miền Tổ Quốc chính là chất xúc tác mạnh mẽ để ông sáng tác thơ và nhạc. “Ngay từ thời sinh viên, tôi đi từ quê hương Tĩnh Gia, Thanh Hóa ra Hà Nội học ngành mỏ, sau đó được đi thực tập từ Quảng Ninh lên đến các tỉnh vùng núi phía Bắc; khi làm giảng viên tôi lại được đưa sinh viên đi thực tế ở các vùng miền của đất nước. Sau này khi chuyển về Bộ Tài Nguyên và Môi trường công tác (Nay là Nông nghiệp và Môi trường), tôi lại càng phải đi nhiều hơn. Trong những chặng đường ấy, hình ảnh tươi đẹp của quê hương đất nước cứ in mãi trong tôi, như nguồn cảm hứng sáng tác thơ, sau đó từ thơ lại phổ nhạc”- nhà thơ, nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh nói.
Trong album này, đáng lưu ý, bốn ca khúc Tình đất phù sa; Tình ta Hà Tĩnh, Biển trời quê hương, Sóng yêu đều được sáng tác dựa trên chất liệu dân ca của từng vùng, miền. Nếu Tình đất phù sa mang âm hưởng dân ca Bắc Bộ, Tình ta Hà Tĩnh là chất Ví Giặm, đã được các ca sĩ Tố Nga, Bùi Thu Huyền, Út Mai thể hiện thành công. Còn Biển trời quê hương như món quà của chính nhạc sĩ tri ân nơi mình được sinh ra và lớn lên. Ca khúc Sóng yêu lại man mác dư ba của những điệu hò xứ Huế. Đặc biệt, tác giả có 12 năm gắn bó với Hà Tĩnh trong vai trò là một cán bộ môi trường. Trong những chuyến công tác, dường như như tác giả được sống chậm, được lắng đọng trong những hành trình tưởng như vội vã. Nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh bày tỏ: “Khi về Hà Tĩnh, tôi được nghe những câu hò điệu ví, được tham gia những chương trình văn nghệ địa phương, được nói chuyện với người dân bằng chính ngôn ngữ của họ. Từ những tác phong, nếp sinh hoạt của người dân cho đến những sinh hoạt văn hóa văn nghệ, mình cảm thấy gần gũi hơn rất nhiều, từ đó mới sáng tác nên Tình ta Hà Tĩnh với âm hưởng dân ca nhưng hiện đại hơn một chút”.
Sinh ra và lớn lên trên quê hương xứ Nghệ, ca sĩ An Duyên là người thể hiện thành công hai ca khúc Tình ta Hà Tĩnh và Tình đất phù sa trong album của nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh. Riêng với ca khúc hát về mảnh đất miền Trung, cô cảm nhận được tình cảm của tác giả. Câu chuyện tình yêu của người xa quê, niềm nhung nhớ nay được “hóa giải” trong chính sự chờ đợi của người mình yêu, được trở về với miền quê với những địa danh thân thuộc: bến Tam Soa, sông Ngàn Sâu, núi Hồng Lĩnh… Ca sĩ An Duyên chia sẻ: “Nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh đã tìm hiểu rất kĩ, đặc biệt là dân ca xứ Nghệ và viết bằng tất cả tình cảm của mình”.
Làm thơ từ thời đi học và tham gia nhiều câu lạc bộ thơ tại Hà Nội, Ngọc Lê Ninh vẫn tự nhận trong mình có hai con người, một bên dành cho khoa học, phần còn lại cho thơ và nhạc. Sau này lớn lên, theo học ngành khoa học tự nhiên, Ngọc Lê Ninh còn dành thời gian giao lưu với các văn nghệ sĩ, tự học, tự tìm hiểu về âm nhạc và trở thành thành viên của Trung tâm Phát triển nghệ thuật âm nhạc quốc gia Việt Nam. Bài hát đầu tiên Hành khúc Đại học Mỏ địa chất viết từ thời sinh viên đã trở thành ca khúc truyền thống của trường. Từ năm 2017 trở lại đây, ông mới sáng tác thêm nhiều ca khúc, với nhiều đề tài khác nhau, vừa như để thỏa mong ước được viết nhạc, được sống cho niềm đam mê mà ông đã phải gác lại từ thời tuổi trẻ. Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, người bạn từ thời sinh viên của nhà thơ, nhạc sĩ Ngọc Lê Ninh nhớ lại: “Những năm tháng Ngọc Lê Ninh học tại trường Đại học Mỏ địa chất, tôi và anh Hoàng Nhuận Cầm thường rủ anh ấy đến một số trường đại học để đọc thơ. Một trong những bài thơ hay nhất thời sinh viên của Ngọc Lê Ninh là bài Thơ mở cửa, coi đó là bài “tủ”, tới đâu anh cũng đọc. Sau một thời gian dài lặng lẽ vừa làm việc, vừa sáng tác, gần đây anh ấy in mấy tập thơ. Việc anh sáng tác nhạc cũng là điều dễ hiểu, với chất trữ tình được khơi gợi bởi cảm xúc tinh tế và hình ảnh ấn tượng”.
Nhiều người biết đến Ngọc Lê Ninh là một nhà thơ với nhiều tác phẩm ở 3 mảng chính: thơ tình; thơ thế sự; thơ về môi trường. Khi bắt đầu viết nhạc, không ít bài thơ đã được chính ông phổ nhạc, tiêu biểu như Tình ta Hà Tĩnh, Hồn gió, Nép vào thinh không… Ngôn ngữ âm nhạc của Ngọc Lê Ninh luôn được chắt lọc từ những vần thơ, bởi ông quan niệm: “Một ca khúc hay thì trong nhạc có thơ, một bài thơ hay thì trong thơ phải có nhạc. Khi viết bài thơ mình phải kết hợp để thơ có chất nhạc, còn khi nghiên cứu sâu về âm nhạc, ca khúc của mình sẽ có cảm xúc hơn. Các miền đất phù sa lắng bồi, cây cối mới tươi tốt được. Những hạt phù sa ấy cũng phải trải qua một hành trình mới bồi đắp nên trầm tích, vì thế tôi để câu kết bài hát Tình đất phù sa là “nặng nghĩa tình phù sa” với sự ví von, cho rằng cuộc sống con người không dễ gì mà có đươc, muốn thành đạt cũng phải trải qua nhiều gian khổ”.
